Hoe mindfulness kan bijdragen aan het beter omgaan met stress en burn-out. Ook bij Covid stress!

Mindfulness is een bewuste manier van omgaan met wat op ons af komt. Met een milde, open aandacht ‘zijn’ met wat er is.

De theorie

In het kort gezegd leer je in de mindfulnesstraining:

• te stoppen. Systematisch stil staan of onderbreken wat je bezig (of gevangen) houdt.
• mild en aandachtig te zijn zonder iets te willen veranderen. De tijd nemen om vertrouwd raken met wat je opmerkt. 
• en bewust te reageren. Het midden vinden tussen overspoeld raken en negeren / wegduwen

Je leert bewust ‘rustmomenten’ in je leven in te bouwen. Met name in onzekere tijden zoals momenteel is dat behulpzaam. Het kan ervoor zorgen dat je niet verder vastdraait in bezorgdheid en piekeren. 

Mindfulnessoefeningen zijn eenvoudig maar niet gemakkelijk. Iedereen kan het leren maar het vraagt wel toewijding. Eenzelfde soort toewijding die nodig is bij lichamelijk oefeningen die je, misschien blijvend, moet doen als je bijvoorbeeld rugklachten hebt of andere fysieke problemen. Toewijding aan je eigen gezondheid en welzijn. Het fijne van mindfulness is dat je de oefeningen niet goed of fout kunt doen. Je hoeft ze alleen maar te doen. Feitelijk is het een onderdeel van mindfulness om oordelen over goed of fout los te laten.

Door mindfulness te oefenen word je vrienden met jezelf en raak je vertrouwd met je eigen reacties. Dit is met name in spannende, stressvolle situaties behulpzaam omdat je niet in automatische, vaak niet behulpzame, reacties schiet en daarmee blijft ronddraaien in hetzelfde cirkeltje.

Mijn eigen ervaring

Tien jaar geleden was ik gevangen in een stressvolle tijd zowel privé als op mijn werk.  De enige manier om moeilijkheden het hoofd te bieden die ik kende was tamelijk letterlijk “het hoofd bieden”. Dat wil zeggen overal krampachtig de controle proberen te houden over dingen die mijn beïnvloedingsruimte zwaar te boven gingen. Het natuurlijke gevolg was een burn out.  

Via de bedrijfsarts kwam ik terecht bij een psycholoog. Daar volgde een, voor mij niet zo succesvolle, behandeling ‘cognitieve gedragstherapie’*. Niet zo succesvol omdat ik er nog meer van ging denken. Ik kwam eigenlijk om in vooral negatieve zelfreflectie. Ik stopte op eigen initiatief.

Daarna begon ik aan de mindfulnesstraining en ik ging structureel sporten. Een heilzame combinatie bleek al snel.

*Dit betekent niet dat ik cognitieve gedragstherapie afwijs. Sterker nog, ik denk dat aspecten ervan best veel lijken op mindfulness.

Hoe leerde ik beter omgaan met stress en burn-out?

Het toverwoord was “ermee omgaan” in plaats van het weg willen hebben. Ik leerde dat er niets mis was met mij. Dat woede, verdriet, zorgen, onrust en stress net zo onderdeel zijn van het leven als vreugde en tevredenheid. Ik ontdekte dat stressoren  van buiten en van binnen (bijvoorbeeld piekeren) zowel lichamelijke als mentale reacties oproepen. Fysiek in de vorm van spieren aanspannen, buikpijn, hoog ademen..enz.  Mindfulness oefeningen gaven handvatten om daar vriendelijk opmerkzaam voor te zijn.  

Ik leerde dat ik meer was dan mijn fysieke reacties, mijn gedachten en emoties. Dat ik ruimer was dan dat. Dat leerde ik en leer ik nog dagelijks door:

• Stil te staan bij wat er is, of dat nu prettig of onprettig is.
• Met mildheid op te merken welke reacties er zijn en..
• Vanuit mijn ‘ruimere bewustzijn’ een antwoord vinden.

Dat is een blijvende oefenweg die ingezet is door de mindfulness training die ik deed.  

Als ik blijf kijken zoals ik altijd heb gekeken
blijf ik denken zoals ik altijd dacht.
Als ik blijf denken wat ik altijd dacht
blijf ik geloven wat ik altijd heb geloofd.
Als ik blijf geloven wat ik altijd heb geloofd
blijf ik doen wat ik altijd heb gedaan.
Als ik blijf doen wat ik heb gedaan
blijft mij overkomen wat mij altijd overkwam.
 
Maar als ik mijn ogen sluit
en goed kijk naar binnen,
Dan kom ik deze cirkel uit.
En kan ik elk moment opnieuw beginnen.

– Rumi